PODZIAŁ ROLNICTWA ZE WZGLĘDU NA WIELKOŚĆ STOSOWANYCH NAKŁADÓW :
- rolnictwo intensywne - charakteryzujące się dużymi nakładami kapitału (nawożenie, środki ochrony roślin, materiał siewny najwyższej jakości, uszlachetnione rasy hodowanych zwierząt) i pracy żywej (ludzkiej) lub uprzedmiotowionej (maszyn) w celu uzyskania wysokich plonów. Gospodarka intensywna najczęściej występuje na obszarach o dużej gęstości zaludnienia, tj. w Europie Zachodniej, północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych oraz Azji Południowo-Wschodniej, Południowej i Wschodniej.
- rolnictwo ekstensywne - cechujące się małymi nakładami pracy i środków finansowych na jednostkę powierzchni lub sztukę przeliczeniową zwierząt. Uzyskiwane plony z jednostki powierzchni są niewielkie. Rolnictwo tego typu występuje na wielu obszarach krajów wysoko rozwiniętych, np. w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii oraz w Rosji i Kazachstanie. Ekstensywną gospodarkę rolną prowadzi także wiele ubogich krajów afrykańskich.
PODZIAŁ ROLNICTWA ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE UZYSKIWANYCH PRODUKTÓW :
- rolnictwo towarowe - produkujące artykuły rolne przeznaczone na sprzedaż w całości lub w przeważającej części.
- rolnictwo samozaopatrzeniowe (naturalne) - produkcja rolna nastawiona jest na zaspokajanie potrzeb żywnościowych właściciela gospodarstwa i jego rodziny.
PODZIAŁ GOSPODARKI ROLNEJ WEDŁUG MIĘDZYNARODOWEJ KOMISJI TYPOLOGII ROLNICTWA :
- rolnictwo pierwotne - charakteryzuję się wspólną własnością ziemi oraz wędrówkową formą jej użytkowania. Płody rolne niemal w całości przeznaczone są na spożycie wewnętrzne. Rolnictwo pierwotne występuje w dwóch odmianach :
1. gospodarka żarowo-odłogowa - polega na wypaleniu działki leśnej, jej uprawie przez kilka lat, a następnie pozostawieniu odłogiem na okres kilkunastu lat. Rolnictwo tego typu zachowało się na obszarach lasów tropikalnych Afryki, Ameryki Południowej, Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii.
2. pasterstwo koczownicze - polega na ciągłej wędrówce ludności wraz ze stadami zwierząt (bydło, kozy, owce, osły, wielbłądy, renifery) w poszukiwaniu odpowiednich pastwisk. Pasterstwo koczownicze i półkoczownicze występuje współcześnie w Afryce - głównie na półpustynnych obrzeżach Sahary, na Półwyspie Arabskim oraz w Azji Środkowej i Północnej.
- rolnictwo tradycyjne - polega na uprawie roślin i chowie zwierząt. W gospodarce tradycyjnej wydziela się dwa typy rolnictwa : chłopskie i obszarnicze.
1. rolnictwo chłopskie - najczęściej jest to gospodarka samozaopatrzeniowa, w której na sprzedaż przeznacza się tylko nadwyżki produkcyjne.
2. rolnictwo obszarnicze - charakteryzuje się gospodarstwami o bardzo dużej powierzchni, w których przeważa rolnictwo ekstensywne o niskim poziomie mechanizacji (obecnie występuje tylko w Ameryce Łacińskiej).
- rolnictwo rynkowe - gospodarka rolna dążąca do osiągnięcia maksymalnego zysku poprzez intensyfikację produkcji rolnej (wzrost plonów dzięki stosowaniu modyfikowanych genetycznie gatunków roślin odpornych na szkodniki i wyżej plonujących, a także poprzez zwiększoną chemizację oraz wprowadzanie pasz przyspieszających wzrost zwierząt) i zwiększanie produktywności pracy (mechanizacja prac polowych, specjalizacja produkcji). W rolnictwie rynkowym wyróżnia się :
1. wysokotowarowe - intensywne rolnictwo Europy Zachodniej z daleko posuniętą specjalizacją gospodarstw, np. w produkcji zbóż, roślin przemysłowych, owoców i warzyw lub chowie bydła (głównie mlecznego), trzody chlewnej czy owiec.
2. rolnictwo farmerskie - wielkoobszarowe, zmechanizowane i wyspecjalizowane gospodarstwa (hodowlane, zbożowe, roślin przemysłowych), z których cała produkcja przeznaczona jest na sprzedaż. Występuje w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a także w nieco zmienionej formie Australii i Nowej Zelandii.
3. rolnictwo plantacyjne - wyspecjalizowane w produkcji określonych roślin (przeznaczonych przede wszystkim na rynki zagraniczne) w dużych obszarowo gospodarstwach. Głównymi roślinami plantacyjnymi są : herbata, bawełna, trzcina cukrowa, kawa, kauczukowiec, bananowiec, kakaowiec, ananasy. Największe obszary rolnictwa plantacyjnego występują w strefie międzyzwrotnikowej Ameryki Łacińskiej , Afryki i Azji.
- rolnictwo uspołecznione - z przewagą gospodarstw państwowych lub spółdzielczych charakteryzujących się wysoką mechanizacją i dużym stopniem towarowości.
- rolnictwo intensywne - charakteryzujące się dużymi nakładami kapitału (nawożenie, środki ochrony roślin, materiał siewny najwyższej jakości, uszlachetnione rasy hodowanych zwierząt) i pracy żywej (ludzkiej) lub uprzedmiotowionej (maszyn) w celu uzyskania wysokich plonów. Gospodarka intensywna najczęściej występuje na obszarach o dużej gęstości zaludnienia, tj. w Europie Zachodniej, północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych oraz Azji Południowo-Wschodniej, Południowej i Wschodniej.
- rolnictwo ekstensywne - cechujące się małymi nakładami pracy i środków finansowych na jednostkę powierzchni lub sztukę przeliczeniową zwierząt. Uzyskiwane plony z jednostki powierzchni są niewielkie. Rolnictwo tego typu występuje na wielu obszarach krajów wysoko rozwiniętych, np. w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii oraz w Rosji i Kazachstanie. Ekstensywną gospodarkę rolną prowadzi także wiele ubogich krajów afrykańskich.
PODZIAŁ ROLNICTWA ZE WZGLĘDU NA PRZEZNACZENIE UZYSKIWANYCH PRODUKTÓW :
- rolnictwo towarowe - produkujące artykuły rolne przeznaczone na sprzedaż w całości lub w przeważającej części.
- rolnictwo samozaopatrzeniowe (naturalne) - produkcja rolna nastawiona jest na zaspokajanie potrzeb żywnościowych właściciela gospodarstwa i jego rodziny.
PODZIAŁ GOSPODARKI ROLNEJ WEDŁUG MIĘDZYNARODOWEJ KOMISJI TYPOLOGII ROLNICTWA :
- rolnictwo pierwotne - charakteryzuję się wspólną własnością ziemi oraz wędrówkową formą jej użytkowania. Płody rolne niemal w całości przeznaczone są na spożycie wewnętrzne. Rolnictwo pierwotne występuje w dwóch odmianach :
1. gospodarka żarowo-odłogowa - polega na wypaleniu działki leśnej, jej uprawie przez kilka lat, a następnie pozostawieniu odłogiem na okres kilkunastu lat. Rolnictwo tego typu zachowało się na obszarach lasów tropikalnych Afryki, Ameryki Południowej, Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii.
2. pasterstwo koczownicze - polega na ciągłej wędrówce ludności wraz ze stadami zwierząt (bydło, kozy, owce, osły, wielbłądy, renifery) w poszukiwaniu odpowiednich pastwisk. Pasterstwo koczownicze i półkoczownicze występuje współcześnie w Afryce - głównie na półpustynnych obrzeżach Sahary, na Półwyspie Arabskim oraz w Azji Środkowej i Północnej.
- rolnictwo tradycyjne - polega na uprawie roślin i chowie zwierząt. W gospodarce tradycyjnej wydziela się dwa typy rolnictwa : chłopskie i obszarnicze.
1. rolnictwo chłopskie - najczęściej jest to gospodarka samozaopatrzeniowa, w której na sprzedaż przeznacza się tylko nadwyżki produkcyjne.
2. rolnictwo obszarnicze - charakteryzuje się gospodarstwami o bardzo dużej powierzchni, w których przeważa rolnictwo ekstensywne o niskim poziomie mechanizacji (obecnie występuje tylko w Ameryce Łacińskiej).
- rolnictwo rynkowe - gospodarka rolna dążąca do osiągnięcia maksymalnego zysku poprzez intensyfikację produkcji rolnej (wzrost plonów dzięki stosowaniu modyfikowanych genetycznie gatunków roślin odpornych na szkodniki i wyżej plonujących, a także poprzez zwiększoną chemizację oraz wprowadzanie pasz przyspieszających wzrost zwierząt) i zwiększanie produktywności pracy (mechanizacja prac polowych, specjalizacja produkcji). W rolnictwie rynkowym wyróżnia się :
1. wysokotowarowe - intensywne rolnictwo Europy Zachodniej z daleko posuniętą specjalizacją gospodarstw, np. w produkcji zbóż, roślin przemysłowych, owoców i warzyw lub chowie bydła (głównie mlecznego), trzody chlewnej czy owiec.
2. rolnictwo farmerskie - wielkoobszarowe, zmechanizowane i wyspecjalizowane gospodarstwa (hodowlane, zbożowe, roślin przemysłowych), z których cała produkcja przeznaczona jest na sprzedaż. Występuje w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a także w nieco zmienionej formie Australii i Nowej Zelandii.
3. rolnictwo plantacyjne - wyspecjalizowane w produkcji określonych roślin (przeznaczonych przede wszystkim na rynki zagraniczne) w dużych obszarowo gospodarstwach. Głównymi roślinami plantacyjnymi są : herbata, bawełna, trzcina cukrowa, kawa, kauczukowiec, bananowiec, kakaowiec, ananasy. Największe obszary rolnictwa plantacyjnego występują w strefie międzyzwrotnikowej Ameryki Łacińskiej , Afryki i Azji.
- rolnictwo uspołecznione - z przewagą gospodarstw państwowych lub spółdzielczych charakteryzujących się wysoką mechanizacją i dużym stopniem towarowości.